10 ve Üzeri İşçi Çalıştıran Şirketlerin Dikkatine!

06 Eki 10 ve Üzeri İşçi Çalıştıran Şirketlerin Dikkatine!

1-Stajyer Çalıştırma Zorunluluğu

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun 18 inci maddesinde yer alan hüküm gereği 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının %5’inden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırmakla yükümlü tutulmuştur.

10 veya daha fazla personel çalıştıran işletmeler stajyer çalıştırmak zorundadır. İşletmeler çalıştırdıkları personel sayısının %5’inden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine staj yaptırmalıdır. 10’dan az personel çalıştıran işletmeler de mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine 3308 sayılı Kanuna göre staj yaptırabilir.

3308 sayılı Kanun kapsamında 10 ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerince her yıl Şubat ayı içerisinde İl Millî Eğitim Müdürlüklerine ve o ildeki Yüksek Öğretim Kurumlarına bildirilmektedir.

10 ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptıracak işletmelerin bu amaçla bir eğitim birimi kurmaları gerekmektedir. Bu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilmesi gerekmektedir.

2-Çalıştırılacak Stajyer Sayısının Tespiti

Stajyer çalıştırma yükümlülüğü her ay çalışan sayısına göre değil, cari yılın Ocak ayında bildirilen personel sayısı üzerinden hesaplanmaktadır. İşletme yaz döneminde faaliyet gösteriyorsa, Temmuz ayı dikkate alınmaktadır.

Vardiya usulü veya mevsimlik olarak faaliyet gösteren işletmelerde staj yapacak öğrenci sayısının tespitinde gündüz vardiyasında veya faaliyet gösterdiği mevsimde çalışan personel sayısı esas alınmaktadır.

Öğrenci sayısının tespitinde kesirlerin tam sayıya tamamlanması gerekmektedir.

3-Stajyer Ücreti

3308 Sayılı Kanunun 25 inci maddesinde; “işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının; yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde otuzundan, yirmiden az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde on beşinden, aşağı ücret ödenemez.”  maddesi yer almaktadır.

22.11.2018 tarihli ve 356 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince, staj gören öğrencilere ödenecek ücretin AGİ hariç net asgari ücretin yüzde 30’undan az olamayacağına ilişkin süre 2018-2019 eğitim-öğretim yılından itibaren 3 eğitim-öğretim yılı uzatılmıştır.

Bu kapsamda yukarıdaki şekilde personel sayısına göre stajyer ücretleri belirlenirken, 2016-2017 öğretim yılından itibaren stajyer ücretleri personel sayısı ayrımı yapılmaksızın AGİ hariç net asgari ücreti tutarının % 30 oranında ödenmesi kararlaştırılmıştır.

Aynı zamanda “10 ve daha fazla öğrenciye beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptıracak işletmeler bu amaçla bir eğitim birimi kurar. Bu birimde, yapılan eğitim için alanında ustalık yeterliğine sahip ve iş pedagojisi eğitimi almış usta öğretici veya eğitici personel görevlendirilir.” İfadesi eklenmiştir. İş pedagojisi eğitimleri, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde veya izin verdiği kurumlardan kurs olarak verilmektedir.

Daha önce mesleki ve teknik okulu mensubu olan öğrencilere, yani Yükseköğretim Kurulu (YÖK) listesinde yer alan bölümlerde okuyan öğrencilere ücret ödeme zorunluluğu bulunurken, liste ayrımı ortadan kaldırılmıştır. Dolayısıyla sigortalılığı okulu tarafından sağlanan tüm stajyerlere ücret ödenmesi gerekmektedir.

Devamsızlığı olan, hastalık izninde (raporlu) olan öğrencilerin bu günlere karşılık gelen ücretleri ödenmez. Dolayısı ile işveren bu günlerin ücretlerine tekabül eden ücret desteğinden faydalanamaz.

Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.

4-Devlet Tarafından Sağlanan Stajyer Desteği

13.02.2017 tarihinde MEB tarafından, stajyer çalıştıran firmalara devlet katkısının yapılacağına ilişkin kanun metin yayımlanmıştır. Bu kapsamda 20’den az çalışanı olan işletmeler için stajyer maaşının 2/3 ü, 20 ve üzerinde personel işletmeler için 1/3 ü, devlet katkısı olarak İŞKUR tarafından şirketlerin belirtilen banka hesaplarına yatırılmaktadır. Devlet katkısı tutarları takip eden ayın en geç 25. gününe kadar işletmelere ödenmektedir.

22.11.2018 tarihli ve 356 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince, staj gören öğrencilere ödenecek ücretler için uygulanan devlet katkısının ödenmesine ilişkin süre, 2018-2019 eğitim-öğretim yılından itibaren 3 eğitim-öğretim yılı uzatılmıştır.

Bu şekilde, öğrencilere ödenecek ücretlerin bir kısmı devlet katkısı olarak İşsizlik Sigortası Fonundan, sözleşmede kararlaştırılan ücretin kalan kısmı ise staj görülen işletme tarafından karşılanmış oluyor.

5-Stajyerlerin İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirimleri

3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası hükümleri uygulanmaktadır.

Stajyerlerin iş kazası bildiriminin işverenler tarafından 3 iş günü içinde SGK’ya bildirilmesi ve ayrıca ilgili eğitim kurumuna da yazılı olarak bilgi verilmesi gerekmektedir.

6-Yarı Yıl ve Yaz Tatilinde Ücret Ödeme Zorunluluğu

Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 144/i maddesine göre; stajyer öğrencilere yarıyıl ve yaz tatili süresince toplam bir ay ücretli izin verilir. Buna göre, yarıyıl tatili süresince stajyer öğrencilerin ücretleri kesilmeyecektir.

7-İsteğe Bağlı Staj Yapan Öğrencilerin Durumu

Okulun staj yapmayı zorunlu tutmadığı ve öğrencinin iş kazası ve meslek hastalığı sigortasının okul tarafından yapılmadığı durumlarda da, öğrenciler bilgi ve becerilerini arttırmak, tecrübe kazanmak için staj yapmak isteyebilir. Bu durumda bu çalışmanın niteliği staj olarak değerlendirilemeyecektir.

Sigortalılığı okulu tarafından sağlanmayan öğrenciler için diğer işçiler gibi tüm sigorta kollarına tabi olarak 4/a girişi yapılacak ve çalışmalarının karşılığından diğer işçiler gibi ücret ödenecektir. Aksi durumda kaçak işçi statüsünde değerlendirilecektir.

8-Stajyerliğin Emekliliğe Olan Etkisi

SGK’nın 09.01.2018 tarihli basın bülteni açıklamasında mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrencilerin “iş kazası ve meslek hastalığı” sigortası kapsamına olduğunu, stajyer veya öğrencilerin sigortalılık başlangıcı ya da emeklilik yaşının hesaplanmasına dikkate alınmayacağı belirtilmiştir.

9-Stajyer Çalıştırma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Müeyyidesi

3308 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinde stajyer çalıştırma yükümlülüğünü yerine getirmeyen işletmeler için yaptırım düzenlenmiştir.

Buna düzenlemeye göre,10 ve daha fazla personel çalıştıran ve Bakanlıkça işletmelerde mesleki eğitim kapsamına alınan, ancak, beceri eğitimi yaptırmayan işletmeler, beceri eğitimi yaptırması gereken her öğrenci için eğitim süresince her ay 18 yaşını bitirenlere ödenen asgari ücretin net tutarının 1/3’ü nispetinde, yirmi ve daha fazla personel çalıştırılması halinde 2/3’ü nispetinde parayı mesleki eğitime katılma payı olarak Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Saymanlığı hesabına yatırmakla yükümlü tutulmuştur.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu tam metni

Kaynak: MuhasebeTR