08 Oca Geri Kazanım Katılım Payı Yönetmeliği
31 Aralık 2019 tarih ve 30995 sayılı (4. Mükerrer) Resmi Gazetede 2872 sayılı Çevre Kanununa 29/11/2018 tarih ve 7153 sayılı Kanunla eklenen Ek 11, Ek 12, Ek 13 maddelerin uygulamasını göstermek amacıyla Geri Kazanım Katılım Payına İlişkin Yönetmelik yayımlandı.
- Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak bildirim ve beyanların piyasaya sürenler/ithalatçıların ilgili muhasebe sorumluları tarafından incelenip onaylanması, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca gerekli görülmesi halinde de Yeminli Mali Müşavirlere inceletilmesi ve doğrulatılması esastır.
- Geri kazanım katılım payı beyannamelerinin verilmesine ve uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görüşünü alarak, Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca gerekli görülmesi halinde piyasaya sürenler/ithalatçılar ve satış noktaları, bu Yönetmelik kapsamındaki bildirimlerinin ve beyannamelerinin ayrı ayrı veya birlikte karşılaştırmalı olarak Yeminli Mali Müşavirlere inceletilmesi ve/veya doğrulatılmasını sağlamak veya bağımsız denetim kuruluşlarına inceletilmesini sağlamak ve inceleme/sonuç/değerlendirme raporlarını Bakanlığa sunmak zorundadırlar.
- Piyasaya arz edilen ürünlere yönelik olarak piyasaya sürenler/ithalatçılar ve satış noktalarınca yapılacak beyanlarda, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen esaslara uyulur.
- Piyasaya arz edilen ürünlere yönelik olarak piyasaya sürenler/ithalatçılar ve satış noktalarınca yapılacak bildirimlerde Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara uyulur.
Yönetmeliğin Kapsamı
Yönetmelik yurt içinde piyasaya arz edilen, 2872 sayılı Kanuna ek-1 sayılı listede yer alan ürünleri kapsamaktadır. Bunun yanında,
a) Tekrar kullanıma alınan ürünler, zati ihtiyaç kapsamındaki ürünler, imha edilerek tasfiye edilecek gümrüklü ürün ve eşyalar ile ihraç edilen ürünleri,
b) Kamu kurum ve kuruluşlarının münhasıran asli görevlerinde kullanmak, piyasaya arz edilmemek ve ticari amaç güdülmemek kaydıyla ürettikleri veya bağlı kuruluşlarına ürettirdikleri Kanunun ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri kapsamamaktadır.
Ayrıca 2872 sayılı Çevre Kanunun Ek-1 sayılı listesinde yer alan ürünleri için ülkenin tamamında Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda depozito sistemi uygulayan, piyasaya süren/ithalatçıların depozitolu olarak piyasaya sürdükleri ürünleri için depozito uygulanan miktar açısından bu Yönetmelik hükümleri uygulanmayacaktır.
Yönetmeliğin Yaptığı Tanımlar
Yönetmelik, 2872 sayılı Kanundaki düzenlemeler kapsamında bazı tanımlamalar yapmıştır. Bunlardan özellik arz edenler şunlardır:
Beyanname: Bu Yönetmelik kapsamındaki plastik poşetler için satış noktaları, diğer ürünler için piyasaya sürenler/ithalatçılar tarafından piyasaya arz edilen ürünlere ilişkin ödenmesi gereken geri kazanım katılım payının Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecek vergi dairesine bildirilmesine ilişkin Geri Kazanım Katılım Payı Beyannamesini,
Bildirim: Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda Kanunun ek-1 sayılı listesindeki ürünlere ilişkin bilgi ve belgelerin Bakanlığa bildirilmesini,
Depozito: Bakanlıkça belirlenen esaslar doğrultusunda belirli bir maddi değeri üzerinde taşıyarak piyasaya arz edilen ürünlerin/eşyaların kullanım sonrasında, kullanıcı veya tüketicilerden iade alınmasına yönelik kurulan/kurdurulan sistemi,
Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu: Ürünlerin piyasada serbest dolaşımından ödün vermeden kaynakların etkin kullanımı amacıyla onarım, yeniden kullanım, parçalama ve geri dönüştürme işlemleri de dâhil olmak üzere hayat süreleri boyunca verimli kullanılmasını dikkate alan ve bu kullanımı kolaylaştıran tasarımı, üretimi ve satışı desteklemede kullanılacak yöntemlerden birinin kullanıldığı sorumluluğu,
Mahsuplaşma: Bu Yönetmelikte belirtilen iade şartları doğrultusunda oluşan geri kazanım katılım payı tutarının cari dönem içinde piyasaya arz edilen Kanunun ek-1 sayılı listesindeki ürünlere ilişkin oluşan toplam geri kazanım katılım payından indirilmesini,
Piyasaya Süren: 27/11/2014 tarihli ve 29188 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği kapsamındaki mesafeli sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı olmaksızın, bu Yönetmelik kapsamındaki ürünlerini veya ambalajlı eşya/malzemelerini piyasaya arz edenleri, üreticisi tarafından doğrudan piyasaya arz edilmeyen ürünler ile ambalajlı eşya ve malzemeler için ürünün ya da eşya/malzemenin ambalajı üzerinde adını ve/veya ticari markasını kullanarak piyasaya arz eden gerçek veya tüzel kişileri, ürünlerin ve ambalajlı eşya/malzemelerin üreticilerinin Türkiye dışında olması halinde ise bu üreticiler tarafından yetkilendirilen temsilciyi ve/veya ithalatçıyı, tanımlamaktadır.
Meslek Mensuplarına Yönelik Düzenleme
Yönetmelikte, meslek mensuplarına ilişkin bir düzenleme de yer almaktadır. Yönetmelik’in ilkeler başlıklı 5 inci maddesinin 7’nci ve 8’inci bendi ile getirilen yükümlülük dikkat çekmektedir. Söz konusu fıkraya göre:
“….(7) Bu Yönetmelik kapsamında yapılacak bildirim ve beyanların piyasaya sürenler/ithalatçıların ilgili muhasebe sorumluları tarafından incelenip onaylanması, Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde de yeminli mali müşavirlere inceletilmesi ve doğrulatılması esastır.
(8) Plastik poşetlerin özellikleri, ücretleri, satışı, beyanı, geri kazanım katılım payı tahsili ile birlikte izleme, kontrol ve denetim işlemlerinin Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslar doğrultusunda gerçekleştirilmesi esastır.”
Bunun yanı sıra,Yönetmelikte “Bildirim ve beyanların doğruluğu ve kayıtları” başlıklı 10 uncu maddesinde meslek mensuplarına yönelik bir düzenleme daha yer almaktadır. Buna göre;
“…(2) Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde; piyasaya sürenler/ithalatçılar ve satış noktaları bu Yönetmelik kapsamındaki bildirimlerinin ve beyannamelerinin ayrı ayrı veya birlikte karşılaştırmalı olarak yeminli mali müşavirlere inceletilmesi ve/veya doğrulatılmasını sağlamak veya bağımsız denetim kuruluşlarına inceletilmesini sağlamak ve inceleme/sonuç/değerlendirme raporlarını Bakanlığa sunmak zorundadırlar.”
Yönetmeliğin Yürürlük Tarihi : 1.1.2020 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.