29 Ara Vergi Usul Kanunu Yasa Tasarısı Taslağı Yayımlandı
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 1961 yılından bu yana uygulamada olan Vergi Usul Kanunu’nu, günümüz koşullarına uyacak şekilde yenilediklerini bildirdi. Şimşek, “Yaklaşık 2 yıldır süren çalışma tamamlandı. Çeşitli kanunlarla birlikte toplam 521 madde, 321’e indirildi” dedi.
E-Defter, E-Fatura gibi uygulamalardan daha etkin şekilde faydalanmak ve benzer uygulamalar geliştirmek amacıyla birçok maddenin, elektronik yöntem ve uygulamalara imkan sağlayacak şekilde yeniden yazıldığını belirten Şimşek, uluslararası ekonomik iş ve işlemlerin yaygınlaştığı göz önüne alınarak, uluslararası anlaşma hükümlerine ilişkin yeni hükümlerin ihdas edildiğini kaydetti. Ayrıca, kayıt dışı ekonomiyle mücadele hedefine yönelik, ceza hükümleri başta olmak üzere pek çok maddenin yeniden ele alındığı da belirtildi. Maliye Bakanlığı’nın hazırladığı Vergi Usul Kanun Tasarısı taslağı iyi mükellefi ödüllendirirken kötü mükellefi teşviklerden mahrum bırakacak.
Vergisini düzenli ödeyenlere vergi indirimi, vergi yükümlülüklerini yerine getirmeyenlere yani kötü
mükelleflere teşvik vermeme düzenlemesi geliyor. Vergisini düzenli ödeyen gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bu vergiler için yarım puan vergi indirimi verilecek. Veri merkezinde yer alan bilgileri kullanarak mükelleflerin uyum derecelerini dikkate alarak vergi kanunlarında yer alan indirim, istisna, iade, mahsup ve benzeri işlemleri ile ilgili farklı düzenlemeler yapabilecek.
Kaçakçılık cezalarının ertelenmesinden vazgeçiliyor. Kaçakçılık suçunda defter ve kayıtlarında hile
yapanlar, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgilisi bulunmayan kişiler adına hesap açanlar, tahrif edenler, belgeleri gizleyenler yanıltıcı belge kullananlar 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalacaklar. Defter ve belgeleri yok edenler, kısmen veya tamamen sahte belge kullananlar 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile karşı karşıya kalacaklar.
Yeni taslakta vergi mahremiyetini ihlal açık bir biçimde ifade edilerek, “Vergi mahremiyetine
uymaya mecbur olan kimselerden bu mahremiyeti ihlal edenler 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu kişiler hakkında ayrıca 150 günden az olmamak üzere adli para cezasına hükmolunur” deniliyor. Taslakta, vergi mahremiyetinin basın yayın yoluyla ihlali halinde gazete patronundan, yayın yönetmenine, editörden basın danışmanına kadar ceza getiriliyor.
Taslakla elektronik ortamda işyeri düzenleniyor. Maddeye göre, internet, ekstranet, intranet
ya da benzeri bir telekomünikasyon ortam veya aracının ticari, sınai veya mesleki faaliyete tahsis edilmesi veya bu faaliyetlerde kullanılması durumunda elektronik ortamda iş yeri oluşmasına yönelik düzenleme getiriliyor. Maliye Bakanlığı, elektronik ortamda oluşan iş yerlerinin kapsamına ve mükellefiyetle ilgili ödevlerin yerine getirilmesine ilişkin hususları belirlemeye, elektronik ortamda oluşan işyerleri vasıtasıyla mal veya hizmet temininde ya da bunların bedelinin ödenmesinde aracılık yapan kişiler ile mal veya hizmetin alıcılarını ilgili vergilerin ödenmesinden müteselsilen sorumlu tutmaya ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınıyor.
Şimdiye kadar şirketlere kesilen cezaların anaparasının yaklaşık yüzde 40’ı cezaların ise yüzde
98’inin silinmişken yeni tasarıda uzlaşmada vergi aslına dokunulması için ancak 4 çok önemli nedenin olması gerektiği belirtiliyor.
Bunlardan ilki bariz bir vergi hatasının bulunması, ikincisi uzlaşma konusunda aksi yönde bir yargı kararı olması üçüncüsü yine ‘yanılma’ halinin bulunması. Yanılma hali ise tebliğ ve yönetmeliğin değiştiğinden haberi olmayan denetçinin ceza yazmasını açıklıyor. Dördüncü ve son olarak da eğer ceza ile ilgili hukuki değerlendirme vergi kanunlarına, kararname, tüzük ve yönetmeliğe aykırı ise raporun yeniden değerlendirilmesi için Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonu’na gönderildiğinde komisyon tarafından cezanın bu yasal düzenlemelere aykırı olduğunun belirtilmesi halinde ana parada indirim yapılabilecek. Yeni kanuna göre bu 4 şartın dışında uzlaşmada artık anaparada indirim yapılmayacak.
Yeni kanunun mükelleflerin aleyhine olan bir başka maddesi ispat ile ilgili. Kanun ile vergiyi
doğuran olayın ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği ifade edilirken vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı kaydediliyor. Ancak halen yürürlükteki kanunda “İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutat olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir” cümlesi ile ispat yükü iddia edene bırakılırken taslakta ise ispat yükü mükellefe bırakılıyor. Yani yürürlükteki kanunun tam tersi bir anlayış benimseniyor.
Sektörler sayılmamakla birlikte, bandrol uygulamasının etkinleştirilmesi için kanunun
değişiklik metninde 4 yenilik öngörülüyor. Buna göre gecikmiş vergi borcu olana bandrol verilmeyecek. Maliye vergi borcu dışında başka kamu kuruluşlarına borçları da kapsama alabilecek. Yapılan düzenlemeye göre; mükelleflere bandrol, pul, barkod v.b. verilirken anılan mükelleflerin vergi dairelerine vadesi geçmiş vergi borcu bulunmadığına ilişkin yazı alması zorunluğu getirilebilecek. Başka bir deyişle; anılan bandrol, pul, barkod v.b. şeyler verilirken mükelleflerin vergi dairelerine borçlarının olmaması şartı aranabilecek.Sistemin kurulması, işletilmesi özel şirketlere açılacak. Bu konuda Maliye ihaleyle 5 yıl süreli yetkiler verebilecek.
Meslek mensuplarının sorumluluğundan; açılış, kapanış, tasdik, vb gibi vergi ile alakalı daha
birçok konuda da düzenlemeler var.
İlgili taslağa aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.